„Life Without Music Would Be a Mistake” – On the „Musical relief”

Silence.
My hand with a pencil hangs motionless over the sketchbook. I place it on the table, push it further and further away. I put down the pencil. The hand slides off the table. I only hear the ticking of the clock. A long moment passes, and I’m still staring at the paper. I strain my eyes, my thoughts are lost, „I know nothing.” I furrow my brow. I have a reference photo, but I don’t „feel” like I have all the „ingredients” to create a poster. It’s just a picture, devoid of emotions. Based on it, I intend to create a poster, but how can I do that?

I know now… I know what’s wrong. It’s too quiet. Music. Without it, I can’t draw anything at all. It moves my hand; I’m like an instrument – I need a conductor. Otherwise, even though I know how to draw, I understand techniques and methods – I won’t create anything. Why is that?

I get up from the desk. I look longingly at the music records on the shelf. I go for tea, return to the desk, and put on my headphones, playing a playlist. Pink Floyd. This is my sanctuary. I close my eyes. And I can already see. I know how, I know what – my hand returns to the table. Pencil in hand. A smile slowly appears on my face. I sketch. An hour passes, the tea is finished. And…
…on the desk, I look at a sketch of a woman – lying back, relieved by musical notes to the song „Breath.” The lines are delicate, just like she is – and that’s how „Calmed” came to life, opening an entirely new series inspired by a love for music.

 

 

I still vividly remember the moment when, on a late winter night in Rome, I heard a violinist. I followed the sounds. He was dressed in a white shirt and played with closed eyes. Everyone else kept moving, heading toward an exhibition of a local watercolor artist’s works, but not me. I stood there, spellbound. Maybe it was dark around me, but I saw colors in front of my eyes. I smiled to myself because I knew that song. He was playing Franco Battiato’s „La cura.” I had never heard that version on the violin before. My brother asked me, „Are we going on?” (we were heading to the Trevi Fountain), but I replied, „Not yet, wait a moment.” And right then, in my mind, I saw the images I had seen earlier of a painter I knew, then incentive colors and shapes, and it all came together in the painting „I saw something…” I literally saw the painting. I’ll remember that moment for the rest of my life. In a few seconds, I mentally created a poster and sketched the idea in the nearest café.

 

After a creative block I experienced some time ago, I became aware of the significant role that listening to music plays in my life as an artist. Of course, everyone needs different stimuli, but the more I talk to my friends and acquaintances about music, attend concerts, and participate in both small and large gatherings, one could venture to say that music is a part of everyday life, and „most people feel that way,” needing music in their daily lives to function.

I asked a few creators, „What does music mean to you? Do you write under the influence of listening to music, and if so, who is your favorite artist or band?” With their permission (thank you very much), I’m sharing their thoughts:

Music transports me to another, almost otherworldly, realm, far into the cosmos. I feel as free as the birds that know no boundaries. Music makes words effortlessly arrange themselves into poetry. I’m inspired by George Michael, romantic film scores, and relaxing tunes – MaUmi – Author of Magical Poetry

I listen to music throughout my creative process. It’s indispensable to me, it’s such a strong stimulus and it accompanies drawing and painting extremely well. I love indie rock music and Argentinean classic rock. I also adore emerging bands that try to sprinkle new elements into music. My favorite band? The Strokes, Babasónicos and Pink Floyd – Benjamín Cárdenas Wenzel 

I’ve thought about it, and I never listen to music when I need to describe something specific, like a relationship or an event. I also rarely listen to music when I know exactly what I want to write and what story to create. At those times, I’m having too much fun coming up with ideas to listen to music. Music tends to appear for me when I’m searching for inspiration, and it’s usually something lyrical or some male voices in the style of Cohen or some rock ballads – Monika, creator of stories and coloring books

Thanks to music, I feel that life isn’t flat; it’s just like good songs… they have many melodic lines, rhythms, meanings… by seeking them, you see the beauty; it’s the same with life. Favorite band? Foals! – Vito, Software Developer

Taking a walk and closely observing your surroundings is enough. How many people around have their headphones on! On the way to work, in the tram, at the bus stop, in school, at university, in the library, on the subway, pedestrians on the street, cyclists, people at work, at home, in a restaurant, in a store – everywhere. Why is that? Intrigued by this topic, I asked Angelica Piechowska, for an interview, a specialist who also explains the concept of „music therapy”:

I’m pleased that you agreed to this interview. Today, I’d like to talk about music, its influence on creativity. Tell me, why is it that I and other creators can’t draw, paint, or write without music? There are those days when nothing comes out without it. Almost every time, I have to put on my headphones. Do we need a certain kind of „impulse” for creation? Is this the foundation of creativity, a sort of „sensory collaboration”? Interdependence, perhaps? Maybe symbiosis? How would you describe this intriguing phenomenon?

I agreed to this interview because the topic is indeed very fascinating, and music also plays a significant role in my life. It’s likely the case for most people. But why is that, and why does it hold a special place in the lives of artists? Music influences our brain in various ways. The sounds of music activate different brain systems, including the limbic system responsible for regulating emotions, the reward system, the stimulation of which leads to feelings of pleasure and motivation (yes, music helps achieve a state of focus). There’s even a phenomenon known as the „Mozart effect” which confirms the positive impact of music on the learning process. A study revealed that classical music somewhat stimulates our spatial abilities. What’s worth emphasizing is that music evokes emotions in us, which can undoubtedly serve as a stimulus for creativity. Additionally, music provides energy to our brain, activates memory, and relaxes – all of which contribute to the creative process.

Now, where do ideas come from? That’s an even more intriguing question. Creativity is an extremely desirable trait in our modern world. Undoubtedly, the diversity in the world of art allows us to conclude that there’s originality in creativity. Every artist develops their style, their uniqueness, but fundamentally, it arises from inspiration, from processing what we know (or rather, what our brain knows). An idea that emerges in our minds is often the result of the evolution of earlier ideas. Apparently, many distinguished artists began by reproducing the works of their masters but in their own way, experimenting, changing, adding something of their own, thus creating something new – their work. Creativity requires a lot of energy, and one way to provide that energy is by listening to music.

Can what I experienced in Rome be called „synesthesia,” in other words, a „mixing of the senses”?

To speak of the phenomenon of synesthesia, several criteria must be met, including the occurrence of projection, which is the phenomenon indicating that sensory experiences arise not only within our minds but also outside of them. To give an example, it means that a sound not only appears as a color in our imagination but we actually see it in front of us. Synesthesia also has a general form, which means it doesn’t have a complex, detailed structure. Therefore, a sound may have its color or even a specific shape, but it won’t be a complex image. It’s also essential for these sensory experiences to be consistent and repeatable, meaning that the same stimulus will always evoke the same sensory perception.

I believe that in your case, the sounds activated memories and specific emotions in your brain, which, in turn, allowed you to create a new, wonderful work with the help of your imagination and creative ingenuity.

Have you watched the series 'Stranger Things’? How do you interpret this series? From a psychologist’s point of view: who is Vecna, whom Max is fighting against, one of the main characters, while listening to the song 'Running Up That Hill’ by Kate Bush on a loop?

Unfortunately, I must admit that I haven’t watched the series „Stranger Things.” However, the theme of music plays a significant role in the world of film and creative expression. Film music serves various purposes, including building tension, evoking specific emotions in the audience, setting a particular mood, and emphasizing what is happening on the screen. Music in films can facilitate understanding, guide toward a specific interpretation of what we, as viewers, have just seen, and serve as a musical illustration of the visual elements. To realize the immense significance of sound in film, one only needs to recall how many songs from the big screen have become timeless, recognizable hits. It’s also interesting to note how quickly we can recall the musical motifs from well-known productions. After all, who doesn’t know the song from „Shrek”? The context and the inherent meaning of the songs are, of course, not without significance in this context.

I’ve heard a lot about art therapy. So, what is music therapy all about? Who is it directed at? What is the basis of such therapy?

Music therapy has many dimensions, and it is truly directed at everyone. Music, or certain elements of it (rhythm, melody, harmony, dynamics), are meant to have a healing, enhancing, developmental, and improving function. Health is understood not only as the absence of illness but also as well-being. Music therapy can include active forms such as playing musical instruments, singing, or dancing, but it can also utilize passive forms primarily based on listening to specific music. In the first question, we can find some answers to how music affects the functioning of our brain, including memory, mood improvement, stress reduction. Still, it’s also essential to note that certain types of sounds can genuinely relieve pain, and even, thanks to their relaxation abilities, reduce muscle tension and facilitate sleep. Regarding our mental health, music therapy can contribute to improved well-being, relaxation, and self-discovery. Music often triggers self-reflection, allowing us to gain a better insight into ourselves. Likewise, an artist’s self-awareness can serve as inspiration.

An unrelated question to the previous ones – when do we start hearing the first sounds? I read that it’s shortly before birth, and some expectant mothers play music close to their belly. Can you recommend some interesting literature on this topic?

Children can hear the first low-pitched sounds in the womb. This period is said to start around the 21st week of pregnancy. Listening to music during pregnancy can have a positive impact on the mother, such as relaxation, reducing anxiety, stress reduction, fatigue reduction, and improved well-being, which also positively affects the child. The child relaxes along with the mother who listens to music. Furthermore, research shows that babies who did not listen to music during the prenatal period develop musicality more slowly and have a harder time specializing in recognizing human speech melodies or music rhythms, affecting their communication skills. It is recommended that the music listened to by the mother is not too loud, and it is sufficient for it to be in the background; there is no need to place speakers close to the belly. In fact, due to the amniotic fluid’s excellent sound conduction, such stimulation could be too intense for the fetus. It is worth mentioning that music therapy, as mentioned in the previous paragraph, is also used during childbirth to reduce tension and stress. Regarding literature, a classic book on the subject of children’s musical development is „A music learning theory for newborn and young children” by Edwin E. Gordon. For broader knowledge about the impact of music on humans, I recommend the book „This is Your Brain on Music. The Science of a Human Obsession” by D. J. Levitin.

How do you think the world would look without music? 

A world without music would lose a lot. It’s hard not to agree with Friedrich Nietzsche that „life without music would be a mistake.” I fully endorse that statement. The value of music seems immeasurable; it has a versatile, significant impact on people’s lives. The world is filled with music. Our everyday lives are filled with it because, after all, the sound of waves, raindrops hitting the window, birdsong, the hustle and bustle of the city, the clock on the wall, or the voice of a loved one is all music. It’s very difficult to imagine a world without it, and I probably don’t want to. Even though you can find a lot in pure silence, the idea of losing everything that music means to me is very hard to imagine.

Finally, tell us what your favorite band is; I’ll probably draw something under their influence 😉

It took me a while to think about the answer to this question, and the more I think about it, the more I am convinced that I cannot point out a single band or artist. I delve into almost all music categories. Music accompanies me every day, in various situations, and it depends on the situation, my current mood, and needs to determine what I’ll choose to listen to. I listen to different music genres, from classical music to rap, to electronic music. Sometimes, during a tiring day when I need to boost my energy, I usually turn to electronic music, often house. Sometimes, I want to take care of my well-being, and that’s when I choose positive sounds like those from Barry White or Bob Marley. In important moments in my life, often nostalgic and reflective ones, Queen has been my companion. I also enjoy going back to the music of the ’90s, as it’s a time when I grew up, and many songs from that era are tied to a lot of incredible memories. Classical and film music helps me to relax, and rap allows me to look at the world from a different perspective. The lyrics of Kaliber 44, Paktofonika, and now Małpa and Bisz enable me to analyze and reflect on various social aspects of life. These are lyrics that you don’t analyze in a day or two; sometimes, it takes years to discover new meanings in a song you’ve listened to hundreds of times. I love the sarcastic observations of the world by Łona or the cheerful outlook on life by Skorupa. Music gives me joy, wisdom, and strength.

Angelika, I sincerely thank you for your answers, for the interview.

A few days after the interview, I went to a sensory exhibition of Van Gogh’s art in Poznań with a friend. After leaving, I asked myself: what would this exhibition be without music? Silence. Music, in harmony with Van Gogh’s paintings, corresponded like a pair of emotional letters to each other, and we, as viewers, could experience more. The music extracted the most crucial moments and elements from the paintings. It was a valuable experience.

After the exhibition, I embarked on preliminary studies of the „synthesis of arts” phenomenon. On my desk, you could find books and articles, and I gathered a few interesting facts. However, in-depth analysis of this topic would require much more time. I have prepared some works by artists who, over the years, created paintings while listening to music and vice versa – composers who created music for paintings. I delved into the concept of „musé” in art. Who is she, and what role does she play? More on this in the next article.

Acknowledgments:

This text was created through the collaboration of many people, and I would like to express my heartfelt thanks to:

• Angelika Piechowska, who shared valuable knowledge and experience.
• Friends, musicians, and creators who granted me interviews. We talked for hours over coffee and donuts. Thank you for your responses, and I wish you constant inspiration in your creative endeavors. I’m rooting for your creativity.
• The Translator, who worked on the text while listening to the Foals and had the pleasure of meeting the band in person in Warsaw 🙂
• And to the Unknown Violinist from Rome, if you’re reading this, know that thanks to you, I discovered what truly inspires me. Since my earliest years, Italian music, which my parents listened to while playing with me on the living room carpet, has been my source of inspiration. The first song I remember in my life is „L’italiano” by Toto Cutugno. Grazie mille!

Is it a coincidence that I chose Rome for my next journey? According to the article – no, the trip to Rome was not only physical but also a journey into myself. I wish all of you such journeys. Discover yourself.

Ola Panek,
writer, illustrator, reporter by education and passion

---

 

„Życie bez muzyki byłoby pomyłką” – o “muzycznym ukojeniu”, czyli o wpływie muzyki na życie twórcy

Cisza.
Moja dłoń z ołówkiem zawisła nieruchomo nad szkicownikiem. Kładę ją na blat, obok notesu, odsuwam dalej i dalej. Odkładam ołówek. Ręka zsuwa się z blatu. Słyszę jedynie tykanie zegara. Mija dłuższa chwila, a ja nadal patrzę w kartkę. Wytężam wzrok, zgubiłam myśli, “nic nie wiem”. Marszczę czoło. Mam zdjęcie poglądowe, ale nie “czuję”, że mam wszystkie “składniki” do stworzenia plakatu. To tylko zdjęcie, bez emocji, na jego podstawie mam zamiar stworzyć ilustrację, ale jak to zrobić?

Ja już wiem… wiem co jest nie tak. Jest za cicho. Muzyka. Bez niej nie narysuję kompletnie nic. To ona porusza moją ręka, jestem niczym instrument – potrzebuję dyrygenta. Inaczej, pomimo tego, że wiem jak rysować, znam się na technikach i metodach – nic nie stworzę. Dlaczego tak jest?

Wstaję od biurka. Spoglądam z tęsknotą na płyty muzyczne na regale. Idę po herbatę, wracam do biurka i zakładam słuchawki, włączam playlistę. Pink Floyd. To jest moja ostoja. Zamykam oczy. I już widzę. Wiem jak, wiem co – ręka wraca na blat. Ołówek w dłoni. Uśmiech powoli pojawia się na twarzy. Szkicuję. Mija godzina, herbata dopita. I…
…na blacie biurka patrzę na szkic kobiety – leży tyłem ukojona muzycznymi nutami do utworu “Breath”. Kreska delikatna, tak jak ona sama – tak powstała “Ukojona” otwierająca zupełnie nową serię, inspirowaną… miłością do świata muzyki.

 

Do tej pory wyraźnie pamiętam chwilę, gdy przechodząc późną zimową nocą w Rzymie, usłyszałam skrzypka. Poszłam za dźwiękami. Ubrany w białą koszulę grał z zamkniętymi oczami. Wszyscy przechodzili dalej, kierując się do wystawy prac tutejszego akwarelisty, ale nie ja. Stałam jak zaczarowana. Może wokół było ciemno, ale ja widziałam kolory przed oczami, uśmiechnęłam się do siebie, bo dobrze znałam ten utwór. Wygrywał utwór Franco Battiato “La cura”. W takiej wersji na skrzypcach utwór usłyszałam po raz pierwszy. Brat zapytał mnie “czy idziemy dalej” (zmierzaliśmy do Fontanny di Trevi), ale odpowiedziałam “jeszcze nie, poczekaj chwilę”. I wtedy właśnie – w mojej głowie pojawiły się wcześniej widziane obrazy znanego mi malarza, następnie kolory i kształty, a wszystko to połączyło się w obraz “I saw something…”. Zobaczyłam obraz – dosłownie. Ten moment zapamiętam do końca życia. W parę sekund stworzyłam w myślach plakat i w najbliższej kawiarni naszkicowałam pomysł.

 

Po twórczym zastoju, jaki miałam jakiś czas temu, uświadomiłam sobie jak wielką rolę odgrywa w moim życiu, twórcy, słuchanie muzyki. Oczywiście – każdy potrzebuje różnych bodźców, ale – im więcej rozmawiam z przyjaciółmi i znajomymi na temat muzyki, jeżdżę na koncerty, uczestniczę w małych i dużych spotkaniach, to można by pokusić się o stwierdzenie, że muzyka jest elementem codzienności i “większość tak ma”, że potrzebuje muzyki na co dzień, do działania.

Zapytałam kilku twórców o to “Czym dla ciebie jest muzyka? Czy piszesz pod wpływem słuchania utworów muzycznych, a jak tak – to jaki jest twój ulubiony twórca lub zespół?” i za ich zgodą (dziękuję Wam serdecznie) dzielę się ich przemyśleniami:

Muzyka zabiera mnie do innego, magicznego wręcz nierealnego świata, daleko w przestworza. Czuję się wolna jak ptaki, które nie znają granic. Muzyka sprawia, że słowa same układają się w wiersz. Inspiruje mnie George Michael, romantyczna muzyka filmowa, relaksacyjna – MaUmi – autorka magicznych wierszy

Słucham muzyki przez cały proces twórczy. To dla mnie niezbędne, tak silny bodziec, który doskonale współgra z rysowaniem i malowaniem. Uwielbiam muzykę indie rockową i klasyczny rock argentyński. Uwielbiam też zespoły, które próbują wprowadzać nowe elementy do muzyki. Mój ulubiony zespół? The Strokes, Babasónicos i Pink Floyd – Benjamín Cárdenas Wenzel

Zastanowiłam się nad tym i nigdy nie słucham muzyki, kiedy mam opisać coś konkretnego, czyli coś w stylu relacji z jakiegoś wydarzenia. Rzadko też słucham muzyki w momencie, kiedy wiem dokładnie, co chce napisać i jaka historie stworzyć. Wtedy za dobrze się bawię wymyślaniem, żeby słuchać muzyki. Muzyka pojawia się u mnie raczej wtedy, kiedy szukam pomysłu i zwykle jest to coś lirycal albo jakieś męskie głosy w klimacie cohena albo jakichś rockowych ballad – Monika, twórca opowiadań i kolorowanek

Dzięki muzyce czuję, że życie nie jest płaskie; tylko tak jak dobre piosenki… mają wiele linii melodycznych, rytmów, znaczeń… doszukując się ich dostrzegasz piękno; podobnie jest z życiem. Ulubiony zespół? Foals! – Vito, twórca oprogramowania

Wystarczy udać się na spacer i uważnie przyjrzeć otoczeniu. Ile osób wokół ma założone słuchawki! W drodze do pracy, w tramwaju, na przystanku, w szkole, uczelni, bibliotece, w metrze, przechodnie na ulicy, rowerzyści, ludzie w pracy, w domu, w restauracji, w sklepie – wszędzie. Dlaczego? Zaciekawiona tematem poprosiłam o udzielenie wywiadu Angelice Piechowskiej, specjalistce, która wyjaśniła zjawisko „synestezji” i opowiedziała o “muzykoterapii”:

Miło mi, że zgodziłaś się na wywiad. Dzisiaj chciałabym porozmawiać o muzyce, jej wpływie na twórczość. Powiedz mi dlaczego ja i inni twórcy nie potrafimy rysować, malować, pisać bez muzyki? Są takie dni, że bez niej nic nie wychodzi. Praktycznie za każdym razem muszę założyć słuchawki. Czy potrzebujemy pewnego rodzaju “impulsu” do tworzenia? Czy to właśnie jest podstawa kreatywności, czyli zachodzi swego rodzaju “współpraca zmysłów”? Współzależność? Może symbioza? Jak nazwać to ciekawe zjawisko?

Zgodziłam się udzielić ci wywiadu, ponieważ temat jest rzeczywiście bardzo ciekawy, a muzyka odgrywa ważną rolę również w moim życiu. I prawdopodobnie jest tak u większości ludzi. No ale dlaczego tak jest i dlaczego szczególne miejsce ma ona w życiu artystów? Muzyka wpływa na nasz mózg na wiele sposobów. Dźwięki muzyki aktywują w naszym mózgu różne układy, m.in. układ limbiczny odpowiedzialny za regulację emocji, układ nagrody, którego pobudzenie aktywuje odczuwanie przyjemności oraz motywację (tak! muzyka pomaga osiągnąć stan skupienia). Istnieje nawet zjawisko zwane „efektem Mozarta”, które potwierdza, pozytywny wpływ muzyki na procesy uczenia się. W wyniku przeprowadzonego badania okazało się, że muzyka klasyczna w pewnym stopniu stymuluje nasze zdolności przestrzenne. To, co zasługuje na podkreślenie to to, że muzyka budzi w nas emocje, które z pewnością mogą stanowić bodziec do tworzenia. A do tego muzyka dostarcza też mózgowi energii, uaktywnia pamięć oraz relaksuje – wszystko to sprzyja procesowi twórczemu.

Skąd z kolei biorą się pomysły? To jeszcze ciekawsze pytanie. Kreatywność jest jak wiemy współcześnie niezwykle pożądaną cechą. Bez wątpienia różnorodność świata sztuki pozwala stwierdzić nam, że istnieje w twórczości oryginalność. Każdy artysta wypracowuje swój styl, swoją unikatowość, ale w gruncie rzeczy bierze się ona z inspiracji, z przetwarzania tego, co znamy (a właściwie co zna nasz mózg). Pomysł, który rodzi się w naszej głowie to często efekt ewolucji wcześniejszych pomysłów. Podobno wielu znamienitych artystów zaczynało od odtwarzania dzieł swoich mistrzów, ale na swój sposób, eksperymentując, zmieniając, dodając coś od siebie i w ten sposób powstawało coś nowego – ich dzieło. Kreatywność wymaga dużej energii, energii tej możemy sobie dostarczyć między innymi słuchając muzyki.

Czy to czego doświadczyłam w Rzymie można nazwać “synestezją”, a więc inaczej mówiąc “wymieszaniem zmysłów”?

Aby mówić o zjawisku synestezji musi zostać spełnionych kilka kryteriów, między innymi musi wystąpić projekcja, czyli zjawisko mówiące o tym, że wrażenia zmysłowe powstają nie tylko w naszej głowie, ale i poza nią. Podając przykład można powiedzieć, że dźwięk nie tylko pojawi się w postaci barwy w naszej wyobraźni, ale rzeczywiście go przed sobą zobaczymy. Synestezja ma również postać ogólną, to znaczy nie ma skomplikowanej, szczegółowej formy, a więc zdarza się, że dźwięk może mieć swój kolor, czy nawet swój określony kształt, ale nie będzie on złożonym obrazem. Istotna jest też trwałość i powtarzalność takich wrażeń, a więc to, że ten sam bodziec zawsze będzie wywoływał to samo doznanie zmysłowe. Myślę, że w twoim wypadku dźwięki uruchomiły w mózgu pamięć i wspomnienia oraz określone emocje, na bazie których udało ci się z pomocą wyobraźni oraz twórczej kreatywności stworzyć nowe, wspaniałe dzieło.

Czy oglądałaś serial “Stranger Things”? Jak interpretujesz ten serial? Z punktu widzenia psychologa: kim jest Vecna, z kim walczy Max, jedna z głównych postaci słuchając w kółko utworu “Running Up That Hill” Kate Bush?

Niestety, muszę przyznać, że nie oglądałam serialu „Stranger Things”. Natomiast motyw muzyki odgrywa w twórczości filmowej znaczącą rolę. Muzyka filmowa służy wielu celom, między innymi może służyć zbudowaniu napięcia, wywołaniu w widzu określonych uczuć, wprowadzenia w określony nastrój, podkreślenia tego, co dzieje się na ekranie. Muzyka w filmie może ułatwiać jego rozumienie, skłaniać ku określonej interpretacji tego, co właśnie, jako widz zobaczyliśmy, być muzyczną ilustracją obrazu. Aby uzmysłowić sobie, jak ogromne znaczenia ma dźwięk w filmie wystarczy przypomnieć sobie ile piosenek z wielkiego ekranu stało się ponadczasowo rozpoznawalnymi hitami, a także zwrócić uwagę na to, jak szybko jesteśmy w stanie przywołać motywy muzyczne znanych produkcji. Bo kto nie zna piosenki ze „Shreka”? Kontekst i samo znaczenie utworów oczywiście również nie są tu bez znaczenia.

Wiele słyszałam na temat arteterapii. Na czym z kolei polega muzykoterapia? Do kogo jest kierowana? Na czym opiera się taka terapia?

Muzykoterapia ma wiele wymiarów. Tak naprawdę skierowana jest do każdego. Muzyka, czy też pewne jej składowe elementy (rytm, melodia, harmonia, dynamika) mają tu pełnić funkcję uzdrawiającą, poprawiającą funkcjonowanie, rozwijającą, czy też usprawniającą. Zdrowie rozumiane jest nie tylko, jako brak choroby, ale i jako dobrostan. Muzykoterapia może obejmować formy aktywne, jak granie na instrumentach, śpiew, czy taniec, ale może też wykorzystywać formy bierne głównie opierające się na słuchaniu określonej muzyki. W pierwszym pytaniu znajdziemy już nieco odpowiedzi na pytanie, jak muzyka wpływa na funkcjonowanie naszego mózgu, między innymi na pamięć, poprawę nastroju, redukcję stresu, ale istotne jest też to, że określone rodzaje dźwięków potrafią realnie łagodzić ból, a nawet, dzięki swoim relaksacyjnym zdolnościom zmniejszać napięcie mięśni oraz ułatwiać zasypianie. Jeżeli chodzi o nasze zdrowie psychiczne to muzykoterapia może służyć poprawie samopoczucia, rozluźnieniu, uspokojeniu, a także lepszemu poznaniu siebie. Muzyka często wyzwala autorefleksję, a dzięki temu pozwala nam mieć lepszy wgląd w siebie. Z kolei wgląd w siebie artysty może mu posłużyć za inspirację.

Pytanie inne niż poprzednie – od kiedy słyszymy pierwsze dźwięki? Czytałam, że tuż przed narodzinami i niektóre przyszłe mamy słuchają muzyki właśnie blisko brzucha. Czy możesz polecić nam ciekawą literaturę opisującą ten temat?

Pierwsze dźwięki o niskich tonach dzieci mogą słyszeć już w łonie matki. Mówi się o okresie od ok. 21 tygodnia ciąży. Słuchanie muzyki w ciąży może mieć pozytywny wpływ bezpośrednio na mamę, np. poprzez relaksację, zmniejszenie lęku, redukcję stresu, czy zmęczenia, a także poprawę samopoczucia, a to ma również pozytywny wpływ na dziecko. Dziecko relaksuje się razem z mamą, która słucha muzyki. Ponadto badania pokazują, że u maluchów, które w okresie prenatalnym nie słuchały muzyki wolniej rozwija się muzykalność oraz trudniej im wyspecjalizować się w rozpoznawaniu melodii ludzkiej mowy czy rytmów muzyki, co wpływa na umiejętności komunikacyjne. Zaleca się, aby słuchana przez mamę muzyka nie była zbyt głośna i zdecydowanie wystarczy, aby była ona w tle, nie ma konieczności przykładania głośników blisko brzucha, wręcz przeciwnie z uwagi na to, że płyn owodniowy doskonale przewodzi dźwięk taka stymulacja mogłaby być dla płodu zbyt intensywna. Warto w tym miejscu wspomnieć, że muzykoterapia, o której mowa była w poprzednim akapicie wykorzystywana jest także podczas porodów celem redukcji napięcia i stresu. Jeżeli chodzi o literaturę to klasyką wśród pozycji książkowych dotyczących tematyki rozwoju muzycznego dzieci jest z pewnością „Teoria Uczenia się Muzyki” Edwina E. Gordona. Jeżeli zaś chodzi o literaturę poszerzającą wiedzę ogólną z wpływu muzyki na człowieka to z pewnością polecam sięgnąć po książkę „Zasłuchany mózg” D. J. Levitina.

Jakby według ciebie wyglądałby świat bez muzyki?

Świat bez muzyki wiele by stracił. Trudno nie zgodzić się z Fryderykiem Nietzsche, że „życie bez muzyki byłoby pomyłką”. Podpisuję się pod tym stwierdzeniem. Wydaje się, że wartość muzyki jest nie do ocenienia, ma ona wszechstronny, znaczący wpływ na życie ludzi. Świat wypełniony jest muzyką. Nasza codzienność jest nią wypełniona, bo przecież szum fal, krople deszczu uderzające o szybę, śpiew ptaków, zgiełk miasta, zegar na ścianie, czy głos bliskiej osoby to muzyka. Bardzo ciężko wyobrazić sobie świat bez tego i chyba nawet nie chcę. I choć w samej ciszy można odnaleźć dużo to wizja utraty tego wszystkiego, czym dla mnie jest muzyka jest bardzo trudna do wyobrażenia.

Na koniec zdradź nam jaki jest twój ulubiony zespół, pewnie coś narysuję pod jego wpływem 😉

Długo zajęło mi zastanowienie się nad odpowiedzią na to pytanie i im dłużej o tym myślę, tym bardziej utwierdzam się w przekonaniu, że nie jestem w stanie wskazać jednego zespołu, czy jednego wykonawcy. Zaglądam w niemal wszystkie kategorie muzyczne. Muzyka towarzyszy mi na co dzień, w różnych sytuacjach i to właśnie od sytuacji i mojego aktualnego nastroju oraz potrzeb zależy po co akurat sięgnę. Słucham różnych gatunków muzycznych, od muzyki klasycznej, przez rap, po muzykę elektroniczną. Czasami podczas wyczerpującego dnia potrzebuję dodać sobie energii i wtedy najczęściej sięgam po twórców muzyki elektronicznej, najczęściej house, bywa, że chcę zadbać o swoje dobre samopoczucie i wtedy stawiam na pozytywne brzmienia Barry’ego White’a, czy Boba Marleya, w ważnych dla mnie w życiu momentach, często nostalgicznych i refleksyjnych towarzyszył mi zespół QUEEN, chętnie wracam do muzyki lat 90’, ponieważ to czas, w którym dorastałam i wieloma utworami z tamtych czasów wiąże się mnóstwo niesamowitych wspomnień, muzyka klasyczna i muzyka filmowa pozwala mi się zrelaksować, a rap pozwolił mi spojrzeć na świat z innej perspektywy – teksty Kalibra 44, Paktofoniki, czy obecnie Małpy i Bisza pozwalają na analizę i refleksję wielu społecznych aspektów życia, to teksty, których nie analizuje się na raz, ani na dwa, bywa, że dopiero po latach zaczynam odkrywać nowe znaczenia tekstu, który przesłucham setki razy, uwielbiam sarkastyczne obserwacje świata Łony, czy wesołe podejście do życia Skorupa. Muzyka daje mi radość, mądrość i siłę.

Angelika, serdecznie dziękuję ci za udzielenie wywiadu.

Kilka dni po wywiadzie udałam się z przyjaciółką na sensoryczną wystawę Van Gogha w Poznaniu. Po wyjściu zadałam sobie pytanie: czym byłaby ta wystawa bez muzyki? Ciszą. Muzyka w parze z obrazami Van Gogha korespondowała niczym para pisząca do siebie emocjonalne listy, a my widzowie mogliśmy doświadczyć więcej. Muzyka wyjęła z obrazów najważniejsze momenty, elementy. Było to cenne doświadczenie.

Po wystawie podjęłam się wstępnych studiów zjawiska “syntezy sztuk”. Na moim biurku znalazły się książki i artykuły, zebrałam kilka ciekawostek, natomiast na dogłębną analizę tego tematu należy przeznaczyć znacznie więcej czasu. Przygotowałam dla Was kilka prac artystów, którzy na przestrzeni lat tworzyli obrazy słuchając muzyki oraz odwrotnie – kompozytorów, którzy tworzyli muzykę do obrazów. Zbadałam pojęcie “muzy” w sztuce. Kim ona jest i jaką pełni rolę? O tym w kolejnym artykule.

Podziękowania:

Tekst powstał przy współpracy wielu osób, do których kieruję serdeczne podziękowania:

• Angelika Piechowska, psycholog, która podzieliła się cenną wiedzą i doświadczeniem.
• Przyjaciele, Muzycy, Twórcy, którzy udzielili mi wywiadu, rozmawialiśmy godzinami przy kawie i pączkach: serdeczne podziękowania za Wasze odpowiedzi, życzę Wam, aby inspiracja była u Was obecna na każdym kroku. Trzymam kciuki za Waszą twórczość.
• Tłumacz, który pracując nad tekstem słuchał zespołu Foals i miał przyjemność poznać ten zespół w cztery oczy w Warszawie 🙂
• i… Nieznanemu Skrzypkowi z Rzymu i jeśli to czytasz – wiedz, że dzięki Tobie odkryłam to, co naprawdę mnie inspiruje, a od najmłodszych lat była to włoska muzyka, której słuchali moi rodzice, bawiąc się ze mną na dywanie w salonie. Pierwszy utwór w życiu jaki mam w pamięci to “L’italiano“ Toto Cutugno. Grazie mille!

Czy to przypadek, że wybrałam Rzym na swoją kolejną podróż? Według artykułu – nie, podróż do Rzymu była nie tylko fizyczna, była to również podróż w głąb siebie. Właśnie takich podróży wszystkim Wam życzę. Odkryj siebie.

Ola Panek,
pisarka, ilustratorka, reporterka z wykształcenia i zamiłowania

 

Na koniec zapraszam na spacer po Rzymie / At the end, I invite you for a walk around Rome:

arteterapia, artteraphy, efekt mozarta, inspiracja, mozart effect, muse, music, musictherapy, muzyka, muzykoterapia, psychologia, synestezja, wena